Zgodnie z przepisami unijnymi miasta i gminy są zobowiązane do segregacji odpadów na odpowiednim poziomie. Aby sprostać tym wymaganiom, Miasto Białystok podejmuje działania zmierzające do lepszej segregacji, a tym samym zmniejszenia liczby pojemników na niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne na nieruchomościach wielorodzinnych. Ponadto prowadzone są działania edukacyjne dla mieszkańców.
Obecnie największym wyzwaniem Systemu Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Białymstoku jest zawartość pojemników na niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne. Powinny tam być wrzucane jedynie odpady tzw. resztkowe – np. zużyta odzież, artykuły higieniczne.
Niestety, bardzo często trafiają do nich cenne tworzywa sztuczne oraz opakowania wielomateriałowe, wykonane co najmniej z dwóch różnych materiałów (np. z papieru i tworzyw sztucznych lub aluminium), których nie można rozdzielić ręcznie lub za pomocą prostych metod mechanicznych (np. kartoniki na płynną żywność).
Odpady zmieszane trafiają bezpośrednio do białostockiej spalarni, natomiast te segregowane – do sortowni w Hryniewiczach, a następnie przekazywane są do recyklingu. W Białymstoku około 80% ludności miasta stanowią osoby zamieszkujące w zabudowie wielorodzinnej i to przede wszystkim od nich zależy sukces prawidłowej segregacji odpadów komunalnych oraz sukces Miasta w osiągnięciu właściwego poziomu recyklingu w roku bieżącym i latach następnych, określonego przepisami Unii Europejskiej.
Korzystne zmiany w segregacji są niezbędne, bo każda gmina musi 35% wagi wszystkich odebranych w 2023 r. odpadów przygotować do ponownego użycia i recyklingu (dla porównania – za rok 2022 poziom ten wynosił 25%). Jeśli Miasto się z tego obowiązku nie wywiąże, będzie płacić surowe kary. Przy obecnym stanie prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na terenie Białegostoku uzyskanie takiego poziomu może być problematyczne. W kolejnych latach wymagany od gmin stopień odzysku będzie sukcesywnie wzrastał (aż do 65% wagowo za 2035 i każdy kolejny rok).
Obliguje to Urząd Miejski oraz firmy, które realizują odbiór odpadów na terenie miasta, do objęcia szczególnym nadzorem miejsc gromadzenia śmieci. Dlatego na terenie zabudowy jednorodzinnej, wielorodzinnej i niezamieszkałej prowadzone będą kontrole, które pomogą sprawdzić, gdzie występują uchybienia w selektywnej zbiórce odpadów. Takie działania prowadzone są już od 1 lipca 2013 r., ponieważ to był i jest nadal obowiązek ustawowy. Kontrolowana będzie przede wszystkim zawartość pojemników na zmieszane odpady komunalne, do których powinny trafiać wyłącznie odpady resztkowe (artykuły higieniczne, odzież, resztki żywności pochodzenia zwierzęcego.
W przypadku stwierdzenia, że selektywna zbiórka prowadzona jest niewłaściwie, wszczynane jest postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji o naliczeniu tzw. opłaty podwyższonej za miesiąc, w którym uchybienie stwierdzono. Opłata ta obecnie jest dwukrotnością miesięcznej stawki na odbiór odpadów komunalnych z danej nieruchomości.
Firmy zajmujące się odbiorem odpadów komunalnych w Białymstoku zobowiązane są także do dostosowania proporcji pojemników w taki sposób, aby pojemność kontenerów na zmieszane odpady komunalne stanowiła maksymalnie 50% łącznej pojemności zbiorników pozostałych. W związku z tym pracownicy urzędu przeprowadzają spotkania, podczas których propagują prawidłowe zasady segregacji i wyjaśniają wszelkie wątpliwości. Dotychczas przeprowadzono spotkania z mieszkańcami LM Nieruchomości oraz Spółdzielni Mieszkaniowej „Zachęta”, wkrótce kolejne odbędą się z Zarządem Mienia Komunalnego w Białymstoku, Spółdzielnią Mieszkaniową im. Adama Mickiewicza oraz BIG s.c. Zarządzanie Nieruchomościami.
Szczegółowe informacje o właściwej segregacji znajdują się na stronie internetowej Miasta Białystok. Warto przypomnieć sobie te zasady.
Tekst i grafika: UM Białystok
