Muzeum Podlaskie w Białymstoku prezentuje MEDAL, TRZECHSETNA ROCZNICA UNII POLSKI ◦ LITWY ◦ RUSI, Ernest Paulin Tasset (1839–1921), Francja, 1869 r., miedź, śr. 64,3 mm, waga 118,7 g
Idea Rzeczypospolitej Trojga Narodów – mocarstwa, na które składać się miały trzy równorzędne byty państwowe: Korona Królestwa Polskiego, Wielkie Księstwo Litewskie i Wielkie Księstwo Ruskie, sięga połowy XVII wieku. Powrócono do niej w przededniu powstania styczniowego jako do symbolicznej osi, wokół której mogły zjednoczyć się narody ciemiężone przez Rosję – Polacy, Litwini, Białorusini i Ukraińcy.
Klęska militarna insurekcji nie zaprzepaściła jej ideałów pielęgnowanych tak w kraju, jak i na obczyźnie. Za jeden z najważniejszych kroków na drodze do budowy potęgi Rzeczypospolitej uważano w XIX w. unię lubelską, nie dziwi więc próba nadania szerokiego i ponadnarodowego wydźwięku jej trzechsetnemu jubileuszowi.
Choć zaborcy udaremnili wówczas wiele inicjatyw, rocznica 1869 roku zapisała się złotymi zgłoskami w sferze realizacji kulturalnych, naukowych i artystycznych. Jedną z nich jest prezentowany medal. Na jego awersie widzimy zwieńczony koroną królewską kartusz z herbami trzech państw: polskim Orłem, litewską Pogonią i ruskim (ukraińskim) herbem Świętego Michała. W otoku umieszczono wymowne słowa: ◦ WOLNI Z WOLNYMI ◦ RÓWNI Z RÓWNYMI ◦.
Rewers nie ustępuje awersowi w bogactwie przekazu – widzimy na nim zamieszczony w pięciu wierszach tekst: TRZECHSETNA ROCZNICA UNII POLSKI ◦ LITWY ◦ RUSI – 1569 ◦ 11 SIERPNIA ◦ 1869, otoczony otwartym w górze wieńcem z gałązek dębu (symbolizujących tradycję i siłę) oraz kłosów żyta (symbolizujących pracę i jej owoce). Znaczenie wieńca pogłębia oplot z pojedynczego ciernistego pędu mający uzmysłowić cierpienie i ograniczenia płynące z zaborczej niewoli. Całość wieńczy przedstawienie sześcioramiennej gwiazdy w glorii symbolizujące nadzieję i drogę ku wolności.
Zachęcamy do wzięcia udziału w konkursie ZABYTEK MIESIĄCA. Regulamin dostępny konkursu jest dostępny na stronie internetowej Muzeum Podlaskiego
tekst i fot. Muzeum Podlaskie w Białymstoku
