Bezpłatne badania profilaktyczne

Druga pod względem częstotliwości przyczyna zgonów w Polsce, to nowotwory złośliwe. Podlaski Oddział Wojewódzki NFZ zachęca, by wykonać bezpłatnie badania profilaktyczne takie jak: cytologia, mammografia, czy kolonoskopia. Pozwolą one dostrzec pierwsze sygnały chorobowe i zapobiec ich dalszemu rozwojowi.

Programy profilaktyczne, finansowane przez Podlaski Oddział Wojewódzki NFZ, to badania przesiewowe w kierunku nowotworów: piersi, szyjki macicy i jelita grubego. Zgłaszalność na te badania stanowi od kilkunastu do kilkudziesięciu procent pacjentów spośród grupy uprawnionej – jednak wciąż można określić ją jako niską. Dopiero od pułapu 70 proc. udziału uprawnionej populacji w badaniach przesiewowych, można zauważyć pozytywny efekt populacyjny skriningu.

W 2023 r. w województwie podlaskim:

• bezpłatną mammografię wykonało tylko ok. 28% pacjentek z grupy uprawnionych kobiet
• cytologię w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy wykonało niespełna 16% pacjentek z grupy uprawnionych kobiet.
• badanie kolonoskopii przesiewowej – wykonało 2 tysiący pacjentów

Podczas organizowanych przez Podlaski Oddział Wojewódzki NFZ wydarzeń prozdrowotnych, pacjenci są informowani, że nowotwór wykryty na wczesnym etapie jest całkowicie wyleczalny. Dlatego warto skorzystać z oferowanych bezpłatnie badań profilaktycznych

Program profilaktyki raka piersi (mammografia)

Rak piersi, to najczęściej występujących nowotworów wśród kobiet. Badanie mammograficzne potrafi wykazać niewielkie zmiany, których podczas samobadania można nie zauważyć.

Program adresowany jest do kobiet w wieku 45-74 lat, które spełniają jedno z poniższych kryteriów:

• nie miały wykonywanej mammografii w ciągu ostatnich dwóch lat;
• otrzymały w ramach programu profilaktyki raka piersi wskazanie do wykonania ponownej mammografii po 12 miesiącach.

Panie mogą skorzystać z mammografii na NFZ w pracowni stacjonarnej lub mobilnej (mammobus). W marcu br. Podlaski Oddział Wojewódzki NFZ zaplanował 66 postojów mammobusa w regionie. Harmonogram pracy mammobusów w województwie podlaskim można sprawdzić pod linkiem: https://www.nfz-bialystok.pl/dla-pacjenta/profilaktyczne-programy-zdrowotne/harmonogram-postoju-mammobusow/

Wykaz pracowni stacjonarnych:

1. Białostockie Centrum Onkologii, im. M. Skłodowskiej-Curie w Białymstoku, ul. Ogrodowa 12.
2. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Białymstoku, ul. Fabryczna 27.
3. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Siemiatyczach, ul. Szpitalna 8.
4. Szpital Wojewódzki im. dr. L. Rydygiera w Suwałkach, ul. Szpitalna 60.
5. Lekarska Specjalistyczna Spółdzielnia Pracy „Eskulap” w Białymstoku, ul. Nowy Świat 11/C.

Program profilaktyki raka szyjki macicy (cytologia)

Cytologia to jedyne badanie, które pozwala rozpoznać nowotwór raka szyjki macicy. Wykrywa stany przednowotworowe i nowotworowe szyjki macicy, nawet kiedy nie dają żadnych objawów. Badanie jest krótkie, bezbolesne i skuteczne.

Program profilaktyki raka szyjki macicy adresowany jest do kobiet w wieku 25-64 lat:

• które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich trzech lat;
• obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV – typem wysokiego ryzyka), które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Kobiety, które były leczone z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy, po zakończeniu kontroli onkologicznej (decyzję podejmuje lekarz prowadzący leczenie onkologiczne) ponownie zostają objęte skriningiem cytologicznym.

Cytologię można wykonać w każdym gabinecie ginekologicznym, który posiada umowę z Podlaskim Oddziałem Wojewódzkim NFZ. Lista gabinetów ginekologicznych dostępna jest w wyszukiwarce Gdzie się leczyć.

Program badań przesiewowych raka jelita grubego (kolonoskopia)

Rak jelita grubego jest drugim, po raku płuca, nowotworem wśród wszystkich zachorowań w polskiej populacji. Rak jelita grubego jest niezwykle podstępny  i może rozwijać się bez objawów nawet przez kilka lat, dlatego tak ważne są badania przesiewowe, będące podstawową metodą wykrywania zmian w obrębie jelita grubego.

Przesiewowa kolonoskopia adresowana jest do osób w wieku:

• od 50 do 65 lat,
• lub od 40 do 49 lat, jeśli u najbliższych krewnych pacjenta rozpoznano nowotwór jelita grubego.

Do udziału w programie nie jest potrzebne skierowanie. Wystarczy, że pacjent jest w grupie wiekowej, która kwalifikuje się do wykonania przesiewowej kolonoskopii i zgłosi się do wybranej placówki realizującej program:

1. Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24A.
2. Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, ul. Żurawia 14.
3. Białostockie Centrum Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie w Białymstoku, ul. Ogrodowa 12.
4. Fundacja „Pomóż im” w Białymstoku, ul. Mazowiecka 33.
5. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Białymstoku, ul. Fabryczna 27.
6. Gastromedica dr n. med. Marzena Konopko w Białymstoku, ul. Prowiantowa 15/5.
7. Interfizjo Spółka Akcyjna w Białymstoku, ul. Ciołkowskiego 88J.
8. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łapach, ul. Jana Korczaka 23.
9. Szpital Wojewódzki im. Kard. S. Wyszyńskiego w Łomży, ul. Marsz. J. Piłsudskiego 11.

Warto podkreślić, że pacjentki i pacjenci, którzy nie mieszczą się w grupach wiekowych określonych w poszczególnych programach, mogą wykonać badania profilaktyczne na podstawie skierowania od lekarza. Na przykład, aby wykonać badanie cytologiczne, wystarczy udać się na wizytę do ginekologa, który może pobrać materiał do badania. W przypadku kolonoskopii pacjent może otrzymać skierowanie od lekarza POZ lub lekarza specjalisty.

Żródło: Podlaski Oddział Wojewódzki NFZ
fot.: pexels.com