Nowotwory stanowią około jednej czwartej zmian wykrytych w piersiach – mówi dr Monika Nagadowska, onkolożka. Piersi należy badać regularnie, ale podchodzić do wykrytych zgrubień i guzków spokojnie. Zwłaszcza, że zmian w piersiach doświadczy w ciągu całego życia niemal każda kobieta.
Większość guzków to niegroźne nieprawidłowości, które mogą pojawić się u każdej kobiety, najczęściej w wieku przedmenopauzalnym, ale nie tylko. Często są następstwem działania hormonów albo genów. Lepiej je oczywiście konsultować u lekarza. Dla wielu kobiet zaskakująca może być wiadomość, że nie każdy guzek, nawet jeśli jest łagodnym nowotworem, nie zwiększa ryzyka nowotworu złośliwego.
Czujność należy zachować, bo aż 20 proc. złośliwych nowotworów u kobiet stanowi rak piersi. Ryzyko jego rozwoju wzrasta u kobiet bezdzietnych, stosujących długotrwale leki hormonalne, nadużywających alkoholu.
Szczególnie uważać na piersi powinny kobiety, u których w bliskiej rodzinie były zachorowania na raka piersi lub zachorowania na raka w młodym wieku.
Co niepokojącego może pojawić się w piersiach?
W grupie łagodnych nowotworów piersi najczęściej występują:
- Torbiele – powstają w wyniku rozrostu nabłonka przewodów mlecznych i ich zarośnięcia. Ryzyko przejścia w raka piersi jest niewielkie.
- Gruczolakowłókniaki – dobrze odgraniczone, pojedyncze zmiany, których ryzyko przemiany w zmiany złośliwe jest niewielkie.
- Rozstrzenie przewodów wyprowadzających – łagodne zmiany przypominające nowotwory złośliwe, ale nie wiążą się z ryzykiem przemiany złośliwej.
- Brodawczaki wewnątrzprzewodowe – charakteryzują się częstym występowaniem surowiczej lub krwistej wydzieliny z brodawek piersi.
- Tzw. guzy liściaste – zmiany szybko rosnące; te charakteryzują się sporym ryzykiem przejścia w zmianę złośliwą.
W obrębie piersi bardzo dużo się dzieje i w powszechnej świadomości funkcjonuje przeświadczenie, że zawsze muszą to być straszne rzeczy, np. gruczolakowłókniaki, które na pewno zamienią się w raka. Jednak finalnie często okazuje się, że to inne schorzenia, które spokojnie mogłyby być rozpoznane bez konieczności spotykania się z chirurgiem onkologiem i całego stresu z tym związanego – mówi dr Monika Nagadowska.
Warto wiedzieć, że niektóre typy zmian w piersiach są bardziej charakterystyczne dla danej grupy wiekowej, np.:
- torbiele – występują u połowy kobiet po 40. roku życia, a po 70. roku życia dotyczą aż 90 proc. kobiet
- gruczolakowłókniaki – są to najczęściej występujące łagodne zmiany u młodych kobiet do 35. roku życia;
- rozstrzenie przewodów wyprowadzających – zmiany występujące u co trzeciej kobiety pomiędzy 50. a 60. rokiem życia;
- brodawczaki wewnątrzprzewodowe – zazwyczaj dotyczą kobiet pomiędzy 30. a 50. rokiem życia.
Zmiana w piersi: kiedy do lekarza
Objawy, które najczęściej stanowią przyczynę zgłoszenia się do lekarza, to ból piersi i wyczucie przez pacjentkę guzka w piersi.
Pilnie należy zgłosić się do lekarza w sytuacjach:
- powiększenia węzłów chłonnych pachowych,
- wycieku płynu z brodawki u kobiet niekarmiących,
- zmiany wyglądu brodawki sutkowej (np. wciągnięcie, owrzodzenie, wyciek – szczególnie krwisty),
- zmiany skórne wokół brodawki (np. stwardnienie, zgrubienie, rumień, „skórka pomarańczy”),
- cechy zapalenia, np. zaczerwienienie, zwiększona temperatura, obrzęk, bolesność.
Nie wszystkie zmiany w piersiach, szczególnie w początkowej fazie, dają jednak widoczne lub odczuwalne objawy. A jak wiemy, w wielu przypadkach, czas ma ogromne znaczenie. Dlatego warto zadbać także o badania profilaktyczne.
– zauważa dr Nagadowska.
Dzięki dobrze rozwiniętej diagnostyce w ostatnich latach wykrywa się znacząco więcej zmian w piersiach
W Polsce kobiety w wieku 50-70 lat mogą skorzystać z programu badań mammograficznych refundowanych przez NFZ. Kolejnym masowym badaniem jest tzw. screening oportunistyczny, który polega na tym, że zanim lekarz przepisze np. hormonalną antykoncepcję, przeprowadza wywiad z pacjentką i zleca jej podstawowe badania, w tym na przykład USG piersi. Trzecim sposobem na wyłapywanie wczesnych zmian w piersiach jest badanie grup podwyższonego ryzyka, gdy nowotwór piersi występował u członków rodziny.
Podczas badania pacjentki klinicysta powinien przede wszystkim umieć ocenić, czy konieczna jest biopsja zmiany, czy potrzebne będą dodatkowe badania, czy ma narzędzia i umiejętności, by to właściwie ocenić, czy też powinien skierować pacjentkę do specjalistycznego ośrodka. Warto przy tym pamiętać, że wysyłanie każdej kobiety do specjalisty opóźnia diagnostykę tych naprawdę chorych – zaznacza onkolożka.
O co może zapytać lekarz
Badanie lekarskie, które ma określić, czy w piersi występują jakieś nieprawidłowości, powinno być wykonane najpierw w pozycji stojącej, a następnie w leżącej. Podczas niego lekarz powinien sprawdzić, czy z brodawek wydobywa się płyn oraz czy skóra piersi ma prawidłowy wygląd, a także zbadać węzły chłonne pachowe.
Ponadto lekarz może zapytać:
- czy pacjentka odczuwa ból w piersiach, czy ból jest ciągły i narasta od kilku tygodni lub miesięcy, czy raczej pojawia się przed krwawieniem miesiączkowym, o stosowane metody hormonalnej antykoncepcji i inne przyjmowane przez pacjentkę leki,
- od kiedy występują objawy, kiedy się nasiliły,
- czy w przeszłości występowały choroby piersi,
- o datę pierwszej oraz ostatniej miesiączki,
- o występowanie nowotworów w rodzinie.
Źródło informacji: Serwis Zdrowie
fot. pixabay.com
