Notatnik należący niegdyś do samej Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej, wybitnej artystki, której twórczość wciąż budzi podziw i inspiruje kolejne pokolenia, został zabytkiem miesiąca w lutym 2025 roku. Ten niezwykły eksponat pochodzący ze zbiorów Muzeum w Tykocinie, to prawdziwe okno na artystyczny świat Bilińskiej, zawiera on odręczne zapiski sporządzone w latach 1876-1893.
Anna Bilińska-Bohdanowiczowa (1857–1893), polska malarka doceniona na płaszczyźnie europejskiej, zyskała sławę w ówczesnej stolicy kultury, Paryżu. Jej pierwszym nauczycielem był popularny ilustrator Michał Elwiro Andriolli. Studiowała w konserwatorium i uczęszczała do prywatnej Klasy Rysunkowej Wojciecha Gersona. Już wtedy zaczęła wystawiać swoje prace w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Swoją edukację kontynuowała w paryskiej Académie Julian, uważanej za najlepszą szkołę plastyczną dla kobiet, a po szkole uczęszczała na wieczorne kursy.
Artystka na wiele lat osiadła w Paryżu, gdzie przyjaźniła się m.in. z Józefem Chełmońskim, ale zanim osiągnęła międzynarodowy sukces, żyła bardzo skromnie. Anna Bilińska-Bohdanowiczowa, często wyjeżdżała w poszukiwaniu inspiracji. Zwiedzała i poznawała duże ośrodki kulturalne. W Monachium podziwiała dzieła Rembrandta i Rubensa, a w Wiedniu kopiowała odlewy rzeźb Michała Anioła czy Donatella. Jako malarka realistyczna malowała w oparciu o solidny warsztat akademicki. Jej malarstwo charakteryzuje się bezbłędnym rysunkiem, przemyślaną kompozycją i dbałością o szczegóły. W twórczości artystki przeważają portrety, ale znajdziemy też pejzaż i tematykę rodzajową związaną z folklorem, głównie ukraińskim. Jej późniejsze j malarstwo zbliża się w kierunku impresjonizmu, któremu wcześniej była przeciwna. Niestety w polskich zbiorach znajdziemy niewiele jej prac, większość obrazów znajduje się w kolekcjach prywatnych.
Notatnik jest dla nas ważnym źródłem informacji o artystce. Dzięki niemu poznaliśmy tytuł obrazu znajdującego się w zbiorach Muzeum Podlaskiego. Dzieło przez wiele lat znane pod tytułem Peonie sama Bilińska określa w swoich zapiskach jako Maki. Obraz został namalowany w 1886 podczas letniego pobytu malarki u Marii Gażycz. Bilińska skrupulatnie wszystko notowała, dzięki czemu Notatnik daje nam ogrom wiedzy o jej życiu.
Notatnik Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej możemy podziwiać w Białostockim Ratuszu do końca lutego
Źródło: Muzeum Podlaskie w Białymstoku
fot. R. Olkowski
