ZDROWIE

Profilaktyka czerniaka, badaj znamiona

Podlaski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia przypomina, jak ważna i potrzebna jest że profilaktyka czerniaka – jednego z najbardziej niebezpiecznych nowotworów skóry. Wczesne wykrycie tej choroby zwiększa szanse na skuteczne leczenie. Zobacz, z jakich badań profilaktycznych możesz skorzystać bezpłatnie.

Dlaczego profilaktyka czerniaka jest ważna?

Czerniak to nowotwór złośliwy, który szybko się rozwija i może tworzyć przerzuty. Najczęściej występuje na skórze, ale może również pojawić się na błonach śluzowych jamy ustnej, nosa i gałki ocznej. Tymczasem, wczesne wykrycie zmian nowotworowych znacząco zwiększa szanse na całkowite wyleczenie.

Kto powinien się zbadać?

Na badania profilaktyczne w kierunku czerniaka powinny zgłosić się szczególnie osoby z grupy podwyższonego ryzyka, tj.:

  • o jasnych i rudych włosach;
  • o niebieskich oczach;
  • jasnej lub bardzo jasnej karnacji;
  • z piegami lub znamionami;
  • łatwo ulegające poparzeniom słonecznym;
  • słabo tolerujące słońce, opalające się z dużym trudem lub w ogóle;
  • korzystające z solarium;
  • u których w rodzinie występował czerniak lub inne nowotwory skóry.

Do grupy szczególnie narażonych na ten typ nowotworu, jakim jest czerniak, należą dzieci, których skóra nie jest jeszcze dojrzała i nie jest w stanie bronić się przed silnym promieniowaniem słonecznym. Oparzenia słoneczne wśród dzieci zwiększają dwukrotnie ryzyko tej choroby w przyszłości.

– Należy jednak podkreślić, że nawet jeśli nie mieścimy się w grupie ryzyka, każdą niepokojącą zmianę na skórze trzeba skonsultować z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Jeśli zajdzie taka potrzeba, skieruje nas na badania skóry do dermatologa – mówi Beata Leszczyńska, rzecznik prasowy Podlaskiego Oddziału NFZ.

Jakie badania są dostępne na NFZ?

W ramach NFZ, pacjenci mogą bezpłatnie wykonać profilaktyczne badania znamion, metodami:

  • Dermatoskopii: bezbolesne badanie polegające na oglądaniu skóry za pomocą dermatoskopu. To specjalna lupa, która poprzez 10-20-krotne powiększenie i odpowiednie oświetlenie, pozwala lekarzowi dokładnie ocenić znamiona.
  • Wideodermatoskopii: zaawansowana forma dermatoskopii. Zmiany skórne oceniane są przy wykorzystaniu jeszcze większego powiększenia i analizy komputerowej. Umożliwia przechowywanie obrazu znamion i porównanie ich z wynikami poprzednich badań.

– Kluczowa w walce z nowotworami skóry jest również samokontrola znamion. Raz w miesiącu obejrzyj swoje znamiona. Dzięki temu szybciej zaobserwujesz niepokojące zmiany. Podczas badania znamion skorzystaj ze „ściągi” ABCDE samokontroli znamion – dodaje Beata Leszczyńska.

Warto też zapoznać się z dodatkowymi materiałami związanymi z profilaktyką czerniaka, które przygotował Narodowy Fundusz Zdrowia, a są one dostępne w wakacyjnym Poradniku Pacjenta pt. „Czerniak – co musisz o nim wiedzieć?”.

ABCDE CZERNIAKA

Zmiany w obrębie znamienia, budzące niepokój onkologiczny, są określane jako reguła ABCDE – Freidmana i Rigela

A (ang.asymetry)
asymetria, zmiana kształtu znamienia z okrągłej na asymetryczną
B (ang. border)
poszarpane, nierówne brzegi posiadające zgrubienia
C (ang. colour)
czerwony, czarny lub niejednorodny kolor

D (ang. diameter)
duży rozmiar, średnica znamienia powyżej 6 mm
E (ang. evolving over time)
ewolucja, postępujące zmiany zachodzące w znamieniu

Źródło: Podlaski Oddział Wojewódzki NFZ
opr. mm